Metal dedektörleri görünmeyen herhangi bir metalin tespit edilmesi için icat edilmiştir. Ancak yıllar geçtikçe metal ayrımı ihtiyacı doğmuş. Teknoloji geliştikçe buna imkan tanıyan sistemler geliştirilmiş. Bugün en doğru metal ayrımı nasıl yapılır bundan bahsedeceğiz.

Dedektörler Metali Nasıl Ayırır?

Dedektörlerin basitçe çalışma mantığı şu şekildedir. Arama bobini bir manyetik alan oluşturur. Bu manyetik alan içerisine bir metal girerse manyetik alanda bozulmalar oluşur. İşte dedektör bunu algılar ve sinyal verir. Manyetik alanda oluşan bu bozulmalar metalden metale farklılık gösterir. İşte buradan da metal ayrımı yani metal cinsinin tespiti yapılır.

Çoğu dedektör metalleri; kıymetli ve kıymetsiz metaller olarak ayırır. Yani demir ve demir içeren metaller kıymetsiz, diğer tüm metaller kıymetli olarak adlandırılır. İngilizcede non-ferrous ve ferrous olarak adlandırılır.

Kıymetli Metaller: Altın, gümüş, bronz, bakır, alüminyum, kurşun, pirinç vs.

Kıymetsiz metaller: Demir ve demir içeren metaller.

Kıymetli ve Kıymetsiz Metaller / Ferrous Non-Ferrous

Önemli Uyarı: Kimse dedektörlerin altın, gümüş, bakır, demir olarak net ayrım yapmasını beklemesin. Böyle bir teknoloji henüz yok. Bazı satıcılar bunu yaptıklarını söyleyebilir. Bunun bir dayanağı yoktur. Dedektörü alıp arazide denediğinizde gerçeklerle yüzleşirsiniz ama iş işten geçmiş olur. Benden uyarması.

Metal Ayrımını Etkileyen Faktörler

Böyle anlatınca kolay gibi gözükse de aslında çok çetrefilli bir durum. Çünkü metalin şekli, büyüklüğü, toprakta duruş pozisyonu ayrımı doğrudan etkiler. Örneğin bir sikkeyi cihaza yatay tuttuğunuzda kıymetli, dikey tuttuğunuzda kıymetsiz sinyali alabilirsiniz.

Ayrımı etkileyen bir diğer faktör ise metalin alaşımıdır. Çünkü insanoğlu neredeyse madenleri keşfettiği günden beri, metalleri birbirine karıştırarak kullanmıştır. Örneğin 4500 yıl önce bakır ve kalayı karıştırarak bronz elde etmişler. Demir ve karbonu karıştırarak çelik elde etmişlerdir. Bunlar gibi birçok örnek sayabiliriz.

Bronz Çağı’na Ait Oyuncak

Toprak altında çeşitli metaller yan yana veya altlı üstü veya iç içe olabilir. Örneğin teneke içinde altın sikkeler saklanmış olabilir. Veya mezarın içinde demir kap kacak, altın ve gümüş takılar birlikte olabilir.

Son olarak kıymetli bir gömünün üzerine yakın zamanda kıymetsiz bir metal atık düşmüş olabilir. Örneğin 30 cm de bir sikke vardır. Üzerine veya yanına gazoz kapağı atılmıştır.

En İyi Metal Eleme Teknikleri

Dedektörler ortalama %60 oranında ayrım yapabilir. Yani bu ne demek? Çöp diye kazıp bakmadığın 10 yerden 4’ünde kıymetli eşya kaçırma ihtimalin var demek.

O yüzden birinci kural imkan varsa dedektörü all metal (tüm metaller) modunda kullanmak. Kıymetli, kıymetsiz ayırt etmeden kazıp bakmak. Tabi bu her zaman kolay olmaz. Bakir yerlerde, çöp atıklar olmayacağı için bu yöntem en iyisi.

Metalin etrafında dönün. Yani örneğin yönünüz güneye bakıyorsa, bir de doğuya dönüp tekrar kontrol edin. Bu işlem ayrım için kesinlikle yapılmalı. Metal farklı açılardan dedektöre gösterilmeli.

Metal tespit ettiğinizde başlığı sağa sola, sonra da ileri geri gezdirin.

Sinyal aldığınız yeri 5 cm kadar kazıyın. Çöp atıklar genelde yüzeyde olur ve dedektörü çok yanıltır. Kazıdıktan sonra tekrar kontrol edin.

İmkanınız varsa farklı cihazlarla kontrol edin. Benim tavsiyem pulse ve vlf sistemin birlikte kullanılması. Teyit açısından işleri çok kolaylaştırıyor.

Dedektör ile Metal Ayrımı Teknikleri

Metale Göre Ayrım Bildirimi

Dedektörler sesli veya görsel olarak metal ayrımı yapar. Sesli ayrımda kendi arasında ikiye ayrılır. Birincisi cihaz kıymetsiz metal algıladığında hiç sinyal vermez. İkincisi ise kıymetli ve kıymetsiz metallere farklı ses tonlarında sinyal verir. Bunların ikisi de kullanılabilir. Ama bana kalırsa ikinci yöntem daha sağlıklıdır. Çünkü bazı durumlarda kıymetsiz metal sesindeki değişimler dahi bir fikir verebilir. Örneğin altın sikkeyle gazoz kapağı yan yanadır. Cihaz önce kıymetsize vurur sonra kıymetliye vurur. Böylece metal hakkında daha net fikir almış olursunuz.

Sesli ayrım için kulaklık kullanmanızı tavsiye ederim. Kulaklık dış sesleri keser ve sesin tüm ayrıntılarını işitmenizi sağlar.

Görsel ayrım ses sinyalinin işlenip ekrana veya led ışıklara aktarılmasıyla olur. Bence çok sağlıklı değildir. Çünkü ses sinyallerinin işlenmesi sırasında kayıplar oluşur. En iyi ayrım cihazın sesini iyi tanımakla, dikkatlice dinlemekle ve tecrübeyle olur.

Sonuç

Gözlemlerime ve tecrübelerime göre; şu an ki metal tespit teknolojilerinde metal ayrımında başarı oranı %60 civarlarında. Yani en iyi dedektör bile toprakta gömülü olan 10 tespitin 6’sını doğru tahmin ederken 4’ünde yanılacaktır. Kim benim cihazım %100 metal ayrımı yapıyor derse yalan söylemiş olur. Bu yüzden dedektör alırken “Dedektör altın diyecek ben kazcam!” hayalleri kurmayın. Dedektör altın diyecek siz kazacaksınız gazoz kapağı, çivi vs çıkacak. Bunlara hazırlıklı olun. Bu işte başarının sırrı sabır ve azimdir. Günümüz metal dedektör teknolojilerinde %100 başarı oranı imkansız gibi görünüyor. Zaman ne gösterecek hep birlikte göreceğiz.

Uyarı : Arkadaşlar burada yer alan bilgiler yurtdışında dedektör kullanan kişiler içindir. Ülkemizde izinsiz arama ve kazı yapmak yasaktır. Lütfen yasal olmayan hiçbir işlem yapmayın.